Çocuklarda Okuma Güçlüğü: Nedenleri ve Çözümler

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR?

Öğrenme güçlüğü çocuklarda akranlarına göre zihinsel yeteneği iyi olmasına karşın akademik alanda zorluk yaşaması olarak tanımlanabilir. Öğrenme güçlüğü, çocuklarda daha sık görülür fakat yetişkinlikte de görülebilir. Okul yıllarında öğrenme güçlüğünün tespiti daha kolaydır, çünkü okul dönemi problem çözme, yazma, okuma, dinleme gibi becerilerin aktif şekilde kullanıldığı bir dönemdir. Öğrenme güçlüğünün çeşitli zorlanma alanlarına göre türleri vardır;

1.Disleksi: Bireyin normal zeka seviyesine sahip olmasına karşın okumayla (bazen dinleme, anlama ve konuşmada zorluk görülebilir) karakterize olmuş bir öğrenme bozukluğudur.

2.Diskalkuli: Latince “kötü sayma” anlamına gelen diskalkuli bireyin matematik becerisiyle karakterize olan bir öğrenme bozukluğudur. Bu kişiler matematik işlemlerini öğrenmede zorluk çekerler fakat kişiye özgü bir eğitimle bu sorun düzeltilebilir. 

3.Dispraksi: Hareketlerle ilgili sorun anlamına gelen bir diğer adıyla Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu ince motor beceriler veya kaba motor beceriler gibi bağlantı bozukluklarına yol açabilen bir zorlanmadır. Kaslarla ilgili bir sorun değil motor planlama güçlüğüdür.

4.Disgrafi: Disgrafiye sahip olan çocuklar harf ve heceleri atlayarak tersten yazabilir. Kelimeler arası boşluk bırakmazlar ve yazıları da pek okunaklı değildir. Harflerin bazılarını diğerlerinden daha küçük veya büyük yazabilirler. Uzun sözcükleri hecelerine ayırmada ve yazmakta da zorlanırlar.

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNE EŞLİK EDEBİLECEK PROBLEMLER 

Öğrenme güçlüğü öğretmenler ve okulca çözülecek bir problemdir fakat bu güçlüğü sahip olan çocukların hayatı nispeten daha zorlu geçmektedir. Akademik, sosyal hayatı daha karmaşık ve sıkıntılı olabilir. Böyle olduğu için de bir takım psikolojik problemler öğrenme güçlüğüne eşlik edebilir. Bu listenin en başında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) gelir. Akademik alanda yaşanan zorluklar da çocuğu performans kaygısına herhangi bir başarısızlıkta düşük benlik saygısı kazanmasına yönlendirir. Bu bireyler depresyona gelişimi göstermeye yatkın olurlar. Çocuk akademik anlamda beklentiyi karşılayamadığında yaşadığı stres, kaygı bozukluklarına da yol açabilir. Bu onun derse veya herhangi başka bir şeye takıntılı olmasına yol açacağı gibi dürtüselliğe de neden olabilir. İşte tam da bu yüzden yalnızca okul desteği değil aynı zamanda psikolojik destek almak önemlidir. Unutmayın ki eğer çocuğunuzun öğrenme güçlüğünü yenmesini ve bunu minimum psikolojik zararla atlatmasını istiyorsanız bu takım çalışmasına ihtiyacınız var. Peki kısaca bu psikolojik problemler nelerdir değinelim.

*Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu: Çocuğun akranlarına göre dikkatini toplayamama, odaklanamama, dürtüsellik, hazzını (isteklerini) erteleyememe ve çok hareketlilik ile karakterize bir nöropsikolojik bozukluktur. 

*Depresyon: Farklı türleri olmakla birlikte yoğun ve süreğen bir üzüntü ve anhedoni (eskiden keyif alınan şeylerden artık keyif almama) sebep olan duygudurum bozukluğudur.

*Kaygı(Anksiyete) Bozuklukları: Yoğun ve sürekli görülen endişelilik hali. Basit günlük olaylara, faaliyetlere karşı korku da görülür.

ÇOCUĞUM OKUMAYI ÖĞRENEMİYOR NE YAPMALIYIM?

Öncelikle sorunun kaynağını doğru tespit edebilmek oldukça önem arz etmektedir. Bunun için okulda veya birey bazında değerlendirme yöntemleri vardır. Sorunun kaynağı tespit edildikten sonra çocuğa özgü bir terapi süreci şekillendirilir. Bu terapi sürecinde, ebeveynlerin psikolog ve çocuğun eğitim gördüğü kurum ile iş birliği içinde olması önemlidir. İlk etapta ebeveynler, öğrenme güçlüğü olan çocuklarıyla ilgili yoğun kaygı içerisinde olup bunu çocuklarına oldukça fazla yansıtabilirler. Bu durum çocuğun benlik saygısını zedeleyici nitelikte olabilir. Çocuğun benlik saygısını ve motivasyonunu ketleyecek bir davranış süreci baltalayabilir. Doğru psikoeğitimi almak ve çocuğa gerekli desteği verebilmek için bir psikolog / uzman rehberliği önem arz etmektedir. Özel bir ilgi ve pratik, çocuğun öğrenme güçlüğünü atlatmasına büyük yardımcı olacaktır. Aynı zamanda psikolojik destek almak çocuğun gösterdiği bir eş tanı olup olmadığını ve bu yönde ne yapılacağı konusunda rehberlik edilebilmesi açısından faydalı olacaktır. Bu konuda Haziran Psikoloji Merkezimiz aktif bir şekilde çalışmaktadır.