Çocuklarda Tuvalet Kontrolü Sorunları

Çocuğum Neden Altına Kaçırıyor Olabilir?

Çocuğun 5 yaşından sonra gündüz veya geceleri altına idrar veya dışkı kaçırması psikolojik veya fiziksel bir sağlık problemini işaret eder. Bu sorunla karşı karşıyaysanız öncelikle fiziksel bir sorunun olup olmadığının araştırılması için çocuk üroloji doktoruna başvurmalısınız. Gerekli tetkikler yapıldıktan sonra fiziksel bir sorunun olmadığı sonucuna varılırsa psikolojik temelli olarak çocuğun altına kaçırdığı anlaşılır. 

Böyle durumlarda psikolojik sorunlar altına kaçırma için hem bir sebep olabilirken hem de bir sonuç olabilir. Yani altına kaçırma çocuğun utanç, suçluluk, yoğun kaygı gibi duygularla karşı karşıya gelmesine neden olabilir. Hem aile hem de çocuk için altına kaçırma ciddi boyutta bir stres kaynağı haline gelebilir. Sosyal aktivitelerden ve ilişki kurmaktan kaçınma, okul başarısında olumsuz etkilenme, derslere odaklanmada zorlanma gibi sorunları da beraberinde getirebilir. Bu nedenle 5 yaş sonrasında altına kaçırma problemiyle baş etmede mutlaka bir psikolog desteği alınmalı ve çocuğun ruhsal gelişiminin zarar görmemesi için gerekli adımlar atılmalıdır.

Çocuğun Altına Kaçırmasındaki Psikolojik Sebepler

Altına kaçırma çocuklarda sık rastlanan bir psikososyal sağlık sorunu olarak karşımıza çıkar. Okul gibi çocuğun sosyalleşmeye başladığı ortamlara girmeden önce aileler bunu ciddi bir sorun olarak görmeye bilir. Okul döneminin başlaması ile hem aile hem de çocuk için stres yaratan bir durum halini alır. Çocukların iç dünyalarında boşanma veya ebeveynlerinden birinin kaybından sonra en stres verici olaylardan birinin altına kaçırma sorunu olduğu bilinmektedir. 

Çocuğun altına kaçırmasının sebebi yaşamakta olduğu bir strese bağlı olabilir. Yaşadığı çevrenin değişmesi ve buna bağlı yeni stres kaynakları ile karşı karşıya kalması sonucunda çocukta altına kaçırma problemi meydana gelebilir. Uykuda yaşanan düzensizlikler sonucunda özellikle gece idrar kaçırma görülebilir. Çocuk için idrar kaçırma sorunu onu çocuklukçağı depresyonuna sürükleyen önemli bir itici faktör olarak ortaya konulur. İdrar kaçırma sonucunda aileden veya arkadaş çevresinden aldığı tepkiler çocuğun kaygı düzeyini etkiler. “Sidikli” gibi çocuğu damgalayan ve özgüvenini kıracak davranışlar ile karşılaşması çocuğun utanç duymasına sebep olur. Dalga geçilmesi, bunun çeşitli ortamlarda dile getirilmesi çocuğun kendine yönelik saygısını azaltır. İçe kapanmasının ve özgüvenine kaybetmesinin temel nedeni de aslında çevresinden gördüğü tepkilerdir. 

Çocuğun Altına Kaçırması Durumunda Ebeveynler Ne Yapmalı?

• Çocuğun ve ergenlerin ruh sağlığını negatif etkileyen ve ciddi anlamda çocuğun yaşantısını etkileyen altına kaçırma problemi için ebeveynlerin yaklaşımları büyük önem taşır. 

• Çocuğun altına kaçırmasına engel olmak için davranışsal tedaviler uygulanabilir. Özellikle gece altını ıslatma sorunu için çocuğun gece uykuya daldıktan 1 – 2 saat sonra uyandırılıp tuvalet ihtiyacını gidermesi sağlanabilir. Yatmasına yakın saatlerde sıvı tüketimi kısıtlanabilir. Uyumadan önce tuvalet ihtiyacını giderme alışkanlığı kazandırılabilir. 

• Dışarıya çıkarken mutlaka temiz yedek kıyafetler yanında hazır bulunmalıdır. Çocuğun utanç ve suçluluk duygusu yaşamaması için ailenin bu durum hakkındaki tutumu önemlidir. Altına kaçırmak çocuğun isteyerek yaptığı bir davranış değildir. Ailenin farkındalığı ve bunu çocuğa hissettirmeleri çocuğun destek kaynaklarını oluşturur. 

• Çocuğun kuru ve ıslak kaldığı günler için kayıt tutulması ve çocuğun kuru kaldığı günler için ödüllendirilmesi motivasyonunu arttırır. Çocuk bunu takvim üzerinden kendi yapabilir. Bu konuda sorumluluk bilinci geliştirmesini sağlar. 

• Çocuğun, altına kaçırdığında cezalandırılmamasına, jest ve mimiklerde dahi altına kaçırmasının sıkıntı verici bir durum olarak yansıtılmamasına dikkat edilmelidir. Çocuğun stres ve kaygı düzeyinin azaltılması ailesinden aldığı destekle mümkün olabilir. 

• Çevresinde olan olumsuz yorumlara karşın çocuğu korumak daha güç olabilir. Bu nedenle çocuğun ruh sağlığı korumak ve en az zararla bu süreci atlatmak için bir psikolog ile görüşmek gerekir. Psikolog çocuğun ruh sağlığı gelişiminde ve kaygı düzeyinin azaltılmasında önemli bir role sahip olacaktır.