Çocuklarda Tırnak Yeme: Nedenleri ve Çözümler

Çocukluklarda ve ergenlerde sık görülen tırnak yeme davranışı bir veya birden fazla tırnağın yendiği, koparıldığı ve böylelikle tırnak dokusuna zarar verildiği bir davranıştır.  Çocukluk döneminde tırnak yeme davranışı 4 yaşından itibaren başlayabilir. Kız çocuklarında erken yaşlarda tırnak yeme davranışı çok daha sık görülürken, ilerleyen yaşlarda bu sıklığın erkek çocuklarında daha fazla olduğu gözlemlenmektedir.  Çocuklarda tırnak yeme davranışı genellikle ergenliğin sonlarına doğru azalır. Ancak tırnak yeme davranışının yetişkinlikte de devam edebilir. 

ÇOCUĞUM NEDEN TIRNAK YİYOR?

Tırnak yeme davranışına sebep olan faktörler arasında stres, alışkanlık, dürtüsellik, taklit vb. yer alabilir. Örneğin, 5 yaşında bir çocuğu düşünelim. Bu çocuk evde, okulda ya da herhangi bir yerde anksiyete içerikli bir durum ya da olay yaşadığında o hisle mücadele edebilmek için pek fazla yönteme sahip değildir. Yani yetişkinler gibi ‘ben çıkayım bir dolaşayım, arkadaşlarımla sohbet edip kafa dağıtayım, egzersiz yapayım veya yoga yapayım’ gibi bir seçeneği yoktur.  5 yaşındaki bir çocuğun yaşadığı anksiyeteyi ebeveynlerine ya da çevreye ya doğru bir şekilde ifade etmesi ya da kısa süreli de olsa rahatlatması gerekir. Tırnak yeme, parmak yolma, dudak yeme vb. birçok davranış bir çocuğun en yakınında, yani kendi vücudunda, kolaylıkla ulaşabileceği rahatlama davranışlarıdır. Tırnak yeme davranışı genellikle stresin yoğun olduğu durumlarda artış gösterir. Stres ile karşı karşıya gelen çocuk, anksiyetesini bastırmak ve kendini rahatlatmak için tırnak yeme davranışı geliştirebilir. Ayrıca rahatlatılması gereken kaygının altında da takıntılar ve takıntılı düşünme biçimleri yer alabilir.

Tırnak yeme davranışının ilişkilendirildiği bir başka faktör ise dikkat eksikliği ve hiperaktivitedir. Hareketliliğini bastırmaya ve kontrol etmeye çalışan çocuk bununla baş etmekte zorlandığı için tırnak yeme davranışına başvurabilir. Hatta yetişkinlikte bu davranış Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile ilişkilendirilir.

 Günlük hayatımızda hepimiz çeşitli stres faktörlerine maruz kalabiliyoruz. Ancak hepimizin stresle baş etme şekli farklılaşabilir. Çocuklar yoğun stres altındayken veya ebeveynleri ile sık çatışma halindelerse tırnak yeme davranışı gelişebilir hatta devamlılık kazanabilir. Tırnak yeme davranışı çocukluk çağındayken davranış repertuarına bir kere oturduğu zaman yetişkinlikte tekrardan stresle baş edilemeyen durumlarda başvurulacak ilk davranış biçimlerinden biri olacaktır.

ÇOCUĞUM TIRNAK YİYOR NE YAPMALIYIM?   

· İlk olarak çocuğu tırnak yeme davranışına iten anksiyete kaynağını tespit etmeye çalışmalıyız. Çocuğunuzun tırnaklarını ne zaman daha sık yediğine dikkat ederek ve davranış seyrini takip ederek bu tespiti yapabiliriz. 

· Çocuğunuzun duygularını ve düşüncelerini fark etmesine ve ardından doğru şekilde ifade etmesine yardımcı olmak.

· Çocuklarda tırnak yeme davranışına davranışçı müdahaleler denenebilir. 

· Aile içi çatışmalardaki durum çocuğun stresle baş edebilme becerisine bağlı olmayabilir. Bu noktada çocuğun yönetme becerisine değil, stresörün kendisini ortadan kaldırmaya odaklanılmalıdır.

Tüm bu önerilerin yanında tırnak yeme davranışı bazen ebeveynler açısından zorlayıcı ve inatçı olabilir. Bu noktada bir uzman / psikolog desteği alınması önerilir. 

NOT: Davranışçı müdahaleler kısa süreli çözüm sağlar ancak anksiyeteyi tetikleyen faktörler ortadan kalkmadığı ya da çocuk anksiyeteyi yönetmeyi öğrenemediği sürece nüks etme olasılığı yüksektir.