
Çocuklarda Uyku Düzeni: Ebeveyn Rehberi
Çocuklarda sağlıklı uyku düzeni oluşturma ve uyku sorunlarıyla başa çıkma yöntemleri. Pratik öneriler ve stratejiler.
30 Nisan 2022
Bir çocuğun ihtiyaç duyduğu uyku miktarı, uyku bozukluklarına neden olabilecek davranış türü gibi büyüdükçe değişir. Uyku bozuklukları, çocukluk döneminde gelişimin çeşitli aşamalarında ortaya çıkabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, otizm spektrum bozukluğu, çocukluk kaygısı ve çocukluk duygudurum bozuklukları gibi psikiyatrik bozuklukları olan çocuklarda da oldukça yaygın görülebilmektedir. Çocuğunuzun uyku problemine odaklanırken neden uyuyamadığını göz önünde bulundurmak açısından açlık veya bez temizliği gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmış olduğundan emin olmakta fayda vardır. Uzmanlar, her yaştan çocuğa uykuya dalma ve uykuyu sürdürme sorunlarının üstesinden gelmeleri için çeşitli stratejiler önermektedir.
Birçok ebeveyn ve çocuk, uyku düzenini değiştirmenin çok zor olduğunu düşünmektedir. Yine de çocuğunuzun daha iyi bir gece uykusu geçirmesine yardımcı olabilecek davranışsal stratejileri uygulayabilmek adına yapılabilecek en iyi şey bir psikologdan destek almaktır.
Bebekler İçin Kendi Kendine Yatıştırıcı Teknikler
Yaklaşık altı aylıkken, çoğu bebek aydınlık ve karanlık ipuçlarının daha fazla farkına varır ve gece deliksiz bir şekilde yaklaşık altı saat uyuyabilir. Bebeklerin gece uyanmaları normal olsa da bazıları yardım olmadan uykuya dalmakta zorluk çeker.
Bebeğinizi kendi kendine sakinleştirmeye teşvik edecek teknikler uygulayabilirsiniz. Örneğin, bebeğinizi uykuluyken ancak henüz uykuda değilken yatırmayı deneyebilirsiniz. Ayrıca, sizin müdahaleniz olmadan nasıl tekrar uykuya dalacağını öğrenebilmesi için bir süre bebeğinizin ağlamasını görmezden gelebilirsiniz. Bu yöntemi rahatsız edici buluyorsanız, daha kademeli bir yaklaşım deneyebilirsiniz. Yakınlarda ayrı bir yatakta yatıp uyuyormuş gibi yapmayı deneyebilirsiniz. Bazen bu, çocuğunuzun kendi kendine uykuya dalmayı öğrenmesine yardımcı olabilir.
Bilişsel Davranışçı Terapi ve Gevşeme
Çoğu çocuğun 10 yaşına kadar hala yaklaşık 10 saat uykuya ihtiyacı olmasına rağmen, ihtiyaç duyulan uyku miktarı çocukluk boyunca giderek azalır. Çocuklar önemli gelişimsel dönüm noktalarına ulaştıkça yeni uyku sorunları başlayabilir. Örneğin, bazı yürümeye yeni başlayan çocuklar ve okul öncesi çocuklar, duygusal bağımsızlık iddiasında bulunmaya başladıkları için her zamanki uyku saatinde uyumayı reddedebilirler.
Ayrıca, küçük bir çocuğun büyüyen hayal gücü, gece korkularının gelişmesine yol açabilir. Daha büyük çocuklarda, uyku ihtiyacı genellikle okul, okul sonrası etkinlikler, sosyal etkinlikler ve elektronik cihazların artan uyarımı ile rekabet eder.
Uyku uzmanları, öncelikle, çocuğunuzun yaşını ve uyku gereksinimlerini göz önünde bulundurarak, ebeveynlere iyi uyku hijyeni alışkanlıklarını nasıl uygulayacaklarını öğretmeye odaklanır. Örneğin, daha küçük çocukların ebeveynleri bir uyku zamanı rutini oluşturmaya odaklanabilirken, okul çağındaki çocukların ebeveynlerinin, bir çocuğun televizyon izlemek veya bilgisayar kullanmak gibi teşvik edici faaliyetlere ne kadar geç katılabileceğini sınırlamaları gerekebilir. Bu kurallar ve rutinler, çocuğunuzun yatma ve uyanma saatleriyle koordinelidir.
Ek olarak, çocuğunuzun yatağın altındaki canavarlardan korkma veya geceleri evde güvende hissetmeme gibi uykuyu engelleyebilecek mantıksız düşüncelerle başa çıkmasına yardımcı olmak için bir psikologdan bilişsel davranışçı terapi almak uygun bir çözüm yolu olacaktır. Psikologlar, çocukların uykuya dalma veya yeterince uyuyamama kaygısıyla mücadele etmelerine yardımcı olabilir. Çocuğunuza, aşamalı kas gevşemesi gibi gevşeme stratejilerinin yardımıyla veya gündüzleri korkuları hakkında konuşarak, onları daha az korkutucu gösterebilecek şekilde uyku hakkındaki olumsuz düşünceleri nasıl değiştireceğini öğretirler.
Bilişsel davranışçı terapi her zaman iyi uyku hijyen stratejileri, yaşa uygun yatma zamanı rutinleri ve tutarlı bir uyku programı ile birlikte kullanılır. Çocuğunuzun yaşına ve kaygısının ciddiyetine bağlı olarak, bir psikolog bu teknikleri öğretmek, uygulamak ve pekiştirmek için çocuğunuzla haftada bir görüşebilir. Kaygı bozukluğu olan çocukların gece korkularına odaklanmadan önce bu durumu ele almaları gerekebilir.
Psikologlar, uyku sırasında ortaya çıkan, uyurgezerlik veya diğer parasomniler gibi rahatsız edici davranışları olan çocuklar için uykunun nasıl güvenli hale getirilebileceğine dair ipuçları da sunabilir. Örneğin, bir çocuğu ranzanın alt kısmına yatırmak veya kapı alarmı takmak basit ama etkili stratejilerdir. İyi bir uyku hijyeni sağlamak ve düzenli bir uyku programına bağlı kalmak da parasomnilerin sıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.