EMDR Nedir? Duygu İşleme ve İyileşme Yöntemi

EMDR Terapisi Nedir?

Güçlü psikoterapi yöntemlerinden biri olan EMDR, Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme anlamına gelir. Yaşamış olduğumuz etkisinden kurtulamadığımız; bizi üzen, korkutan ve bizi tetikleyen olayların çözümlenmesinde kullanılan bir yöntemdir.

EMDR Terapisi Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

EMDR terapisi, Francine Shapiro tarafından 1987 yılında geliştirilen bir terapi yöntemidir. İlk olarak travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) için tasarlanmış olan EMDR terapisi, zamanla geniş bir psikopatoloji yelpazesi için uygulanmaya başlanmıştır. Terapinin etkili olduğu klinik çalışmalarla desteklenmiş ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi birçok sağlık kuruluşu tarafından kabul edilmiştir.

EMDR’ye Neden İhtiyaç Duyarız?

EMDR terapisi teorisindeki Adaptif Bilgi İşleme sistemine göre yaşadığımız her normal deneyimde beynimiz bilgiyi işlemler, bir yere koyarak öğrenmeyi gerçekleştirir. Bizim bir şey yapmamıza gerek kalmadan beynimiz bunu otomatik olarak yapar. Ancak psikolojik travma yaşadığımız zaman bu psikolojik travmalar sinir sistemimizde sıkışıp kalırlar, hapsolurlar. Bu bilgi hapsolup işlenemediği zaman herhangi bir çağrışımla tetiklenebilir ve bizde çaresizlik, korku, umutsuzluk, suçluluk gibi duyguları uyandırıp yüzeye çıkartabilir. Sinir sistemimizde sıkışıp kalmış bu duygular yeni bilgilerin önüne adeta set çekerek gelmelerini ve düzgün olarak işlemlenmesini önler. 

Travmatik anılar gerçekçi ve işlevsel olmayan olumsuz bir inanç ile ilişkilenmiştir. Geçmişte yaşanan bir olay bizi fazlasıyla etkileyip olumsuz bir inanç geliştirebilir. Olumsuz olarak geliştirilen inançlar ve duygular şimdide yaşanan olaylar tarafından tetiklenir ve şimdiye, geleceğe taşınarak bakış açımıza yansıyarak davranışlarımızı yönetir. 

Örneğin, bir köpek tarafından ısırılmış bir kişi tüm köpekleri ısıran tehlikeli hayvanlar olarak görüp köpekler olduğu sürece “ben tehlikedeyim” inancı geliştirebilir ve bunun sonucu olarak köpeklerin bulundukları yerlere gitmekten ve yalnız sokağa çıkmaktan kaçınıp hayatını zor bir hale sokarak kendisini kısıtlayabilir. 

Travmatik anının tek bir olaydan kaynaklanması da şart değildir. “Ben yetersizim” diye bir inanca sahip olan kişi, hazırlaması ya da sunması gereken bir rapor veya bir sunumdan önce başaramama ya da rezil olma korkusu gibi olumsuz bir duyguya kapılıp mide bulantısı, kalp çarpıntısı ya da panik atak gibi bedensel tepkiler verebilir. Bu yapılması gereken işi çok fazla ertelemesine veya yapmaktan kaçınarak kendi iş hayatını tehlikeye atmasına, işinden olmasına sebep olabilir. Böylece olumsuz olarak geliştirilmiş bu inanç kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet haline gelir. 

Çocukluğunda ebeveynleri tarafından yeterince ilgi ve sevgi görmediğini düşünen biri “Kimse tarafından sevilmiyorum, ben sevilemez biriyim” inancı geliştirip, kendisini sevilmeye değer biri olarak görmeyebilir. Aldığı herhangi bir eleştiride sevilmediği ve istenmediğini düşünüp ortamdan uzaklaşmasına, insanlar ile kurduğu sosyal ilişkilerin yüzeysel ve zayıf olmasına, gittikçe yalnızlaşmasına yol açabilir. 

EMDR Nasıl İşler?

EMDR terapisi, travmatik anıların işlenmesi ve yeniden yapılandırılmasını yani farklı bir biçimde yeniden anlamlandırılmasını hedefler. EMDR terapisi süreci, beynin anıları işleme ve düzenleme yeteneğine dayanır. Travmatik anılar, çoğunlukla kişisel güvenlik ve bütünlük hissini tehdit eden olayların sonucunda meydana gelir. Bu anılar, genellikle yüksek düzeyde duygusal ve fizyolojik yük taşıdığı için işlenmesi yani o bilgiyi kullanıma daha uygun bir hale getirmek zor olabilir. EMDR terapisi, bu travmatik anıların duygusal yükünü azaltarak ve daha uyumlu bir şekilde işlenmesini sağlayarak iyileşmeyi hedefler. 

EMDR terapisi, 8 aşamalı, sağ ve sol beynin uyarılması yöntemine dayalı bir teknik olup uygulamada anıların işlenmesini destekler. Bunlar göz hareketleri, sesler veya dokunma gibi uyarımları içerebilir. Bu uyarımlar, beynin iki yarımküresi arasında bilgi akışını teşvik eder ve anıların daha etkili bir şekilde işlenmesine yardımcı olur. 

EMDR Terapisi Nelerde Uygulanabilir?

EMDR Terapisi, doğal afetler, fiziksel taciz, fiziksel/duygusal şiddet, kayıplar, kazalar, fobiler, kaygı bozuklukları, panik bozukluklar, depresyon, stresle başa çıkma, rahatsız edici anılar, performans ve başarı kaygısı, özgüven sorunları gibi çok çeşitli alanlarda etkili olabilir.