İlişkilerde Güven İnşası: Psikolog Önerileriyle Yeniden Bağ Kurma

Sevgi kadar güven de insan yaşamının en temel duygusal ihtiyaçlarından biri olarak kabul edilir.

Hayatımızın her döneminde bizler, kendimizi güvende ve değerli hissettiğimiz ilişkilere ihtiyaç duyarız.

Aile ilişkileri, dostluklar, iş arkadaşlıkları ve romantik birliktelikler; bizlerin psikolojik ve sosyal iyilik

hallerimizi etkileyip destekleyebilecek sosyal etkileşimlerimizdir. Güven, bu sosyal bağlarımızın

temelinde yer alan en önemli değerlerimizden biridir diyebiliriz. Bir ilişkinin sağlıklı ve sürdürülebilir

olması ise büyük ölçüde karşılıklı güvene bağlıdır. Güveni yalnızca söylediklerimizin doğruluğu şeklinde

değil, duygusal dünyamızda da bizlerin kendimizi huzurlu ve emniyette hissedebilmemiz olarak

tanımlayabiliriz.

Güven bir anlamda kişinin bir başkasına, bir duruma ya da bir sisteme karşı duyduğu içsel inanç ve

beklentidir. Güven duygusu; samimiyet, dürüstlük ve sadakat gibi değerlerle beslenir. Güvenin

olmadığı bir ortamda sağlıklı ve uzun ömürlü ilişkiler kurmak kolay olmayabilir. Çünkü insanlar, ruhsal

anlamda kendilerini güvende hissettikleri ortamlarda daha açık, samimi ve huzurlu olmaya daha fazla

meyillidirler.

İlişkilerde güven ise, iki insan arasında kurulan bağın sağlamlığını ve derinliğini belirleyen en kritik

unsurlardan biri olabilir. Romantik ilişkilerde olduğu kadar arkadaşlık ve aile bağlarında da güven,

tarafların birbirine karşı açık ve dürüst olmalarını sağlayabilir. Güven ortamı, çiftlerin ya da

arkadaşların birbirlerine rahatça duygularını ifade edebilmesine, hatalarını paylaşabilmesine ve destek

bulabilmesine imkân tanıyabilir. Güvenli ilişkilerde insanlar, yargılanmadan ve zarar görmekten

korkmadan kendi kimliklerini ortaya koymaya daha açık hale gelebilirler. Bu da ilişkinin sağlıklı ve uzun

ömürlü olmasına katkıda bulunabilir.

Ancak güven kazanmak kadar, bu güveni korumak ve sürdürmek de önemlidir. Güven bir kez

sarsıldığında, eski haline dönmesi sabır, çaba ve zaman gerektirebilir.

Güvenin Önemi ve İlişkideki Yeri

Güven duygusu bizlerin hayatta kalmasını sağlayan en temel duygulardan biri. İlkçağlardan beri

evrimsel olarak güvenemeyeceğimiz insanları ayırt edebilmek hayatta kalabilmemiz açısından önemli

bir rol oynuyor. İnsanlarla uzun süreli güvene dayanan ilişkiler ve iş birliği içerisinde olmamız hayata

tutunabilmemizi sağlayabilecek en önemli stratejilerimizden biridir.

Güven, bir ilişkinin yapı taşlarından biridir. Güvenin sağlandığı ilişkilerde taraflar kendilerini olduğu

gibi ifade edebilir, hatalarını açıkça paylaşabilir ve zor zamanlarda birbirlerine destek olabilir.

Güven duygusu ilişkide yalnızca sadakat değil; duygusal yakınlık, açıklık ve karşılıklı anlayışla da

beslenir. Güvenin olmadığı ilişkilerde taraflar tetikte olabilir, karşısındakinin davranışlarını

sorgulayabilir. Bu durum duygusal mesafelerin artmasına neden olabilir. Bu da zamanla da ilişkiyi

yıpranıp kopma noktasına getirebilir.

Güvenimiz Neden Zedelenebilir?

İlişki halinde olduğumuz insana karşı duyulan güven hayatı çok daha kolay kılabiliyor olsa da hemen

kazanılabilecek bir duygu olmayabilir. Güven için zaman, sabır ve emek gerekebilir. Bir insana

güvenebilmek için ilk önce karşımızdaki insanın bizi anlayabilecek olmasına ihtiyaç duyabiliriz.

Anlaşıldığımız zaman ihtiyaçlarımızın doğru algılanması ve ona göre hareket edilmesi daha kolay hale

gelebilir.

Güven kaybı yalnızca anlık büyük krizlerle değil, küçük ve sürekli ihlallerle de başlayabilir. Karşı tarafa

söylenen küçük yalanlar, verilen sözleri tutmamak, duygu ve düşüncelerin paylaşılmaması, ilgisiz

davranmak ve uzak durmak, karşı taraf üzerinde fazla kontrol uygulama, rahatsız edici boyutlardaki

kıskançlıklar güvenimizi zayıflatabilir.

İlişkilerimizdeki belirsizliklerin çokluğu da ilişkimizde güven sorgulamasına gitmemize yol açabilir.

Karşımızdaki kişinin sözleri ile davranışlarının uyumsuz olması, aynı olay karşısında her defasında farklı

davranışlar sergiliyor olması, tutarsız davranması, ilişkide olduğumuz kişinin ihtiyaç anında bize destek

olup olmayacağını kestirememek, dürüstlüğü ve yardımseverliği konusunda kuşkularımızın olması

güven inancımızı zedeleyen unsurlardan birkaçı olabilir.

Çocukluğumuzda oluşturduğumuz bağlanma biçimleri, erken yaşlarda yaşadığımız güvenli veya

güvensiz deneyimler, yetişkinlikte de kurduğumuz ilişkileri etkiliyor olabilir. Büyüdüğümüz aile ve

ortamdaki iletişim biçimi, temel ve duygusal ihtiyaçlarımızın ne ölçüde karşılanıp karşılanmadığı da

bizim diğer insanlara yaklaşımımızı ve kurduğumuz güven ilişkisini belirleyebilir. Bu da bizim kendimizi

ve çevremizi algılayış biçimimizi, seçimlerimizi ve kararlarımızı etkilemesine neden oluyor olabilir.

Özellikle geçmiş ilişkilerde yaşanan travmalar ve hayal kırıklıkları, bizlerin yeni ilişkide de sürekli şüphe

ve kaygı duymasına sebep olabilir. Zamanla konuşulmayan duygular ve çözülmeyen sorunlar güven

duygusunun yavaş yavaş fark ettirmeden aşınmasına neden olabilir. Gerek ebeveynlerimiz

arkadaşlarımız gerekse partnerimizde çok sık karşılaştığımız bu davranışlar aslında ilişkide bir güven

problemi olduğuna işaret ediyor olabilir.

İlişkilerimizi Sağlam Nasıl İnşa Edebiliriz?

Güven sorunları her ilişkide yaşanabilir ancak doğru adımlar atıldığında bu sorunlar aşılabilir. Peki,

aile, sosyal ve iş çevremizle güvene dayalı bir bağ geliştirmek için nelere dikkat etmeliyiz?

Kendimizi açık ve net bir şekilde ifade etmek: Güven oluşturmanın en temel adımlarından biri

iletişimi güçlü tutmaktır. Karşı tarafı incitmemek adına da olsa söylenebilecek küçük yalanlar ilişkimize

gölge düşürebilir. Düşünce ve duygularımızı bastırmak veya gizlemek yerine dürüst olmak,

rahatsızlıklarımızı ve bizde buna yol açan duygularımızı net olarak ifade etmek anlaşılmamızın yolunu

açabilir. Şeffaf bir ilişki, hayatımızla ilgili her detayı paylaşmıyor olsak bile, ilişkimizi ilgilendiren

konularla ilgili duygu ve düşüncelerimizi çarpıtmadan, saklamadan ve değiştirmeden paylaşmamız,

varsayımların ve oluşabilecek yanlış anlaşılmaların önüne geçilmesinde de etkili rol oynayabilir.

Tutarlı olmak: Güvenin oluşmasında ve sürdürülebilir olmasında dikkat etmemiz gereken şeylerden

bir diğeri de tutarlı davranışlarda bulunmaktadır. Söylenenler ile yapılanlar arasındaki uyum,

sözlerimizde, tepkilerimizde ve davranışlarımızda tutarlı olmak, bizde ve karşı tarafta emniyet

duygusunun oluşmasını ve sağlamlaşmasını sağlayabilir.

İlişkiye zaman ayırmak: Düzenli vakit ayrılan, ilgilenilen ve emek harcanılan ilişkilerde kişilerin

kendilerini özel ve değerli hissetmeleri yakınlaşmayı arttırabileceğinden, güven duygusunun da

pekişmesine yardımcı olabilir.

Sınırlara saygı duymak: Her birimizin özel alanı ve sınırları vardır. Bu sınırlar her şeyden önce bizim

kendi konforumuzu ve güvenliğimizi korumamıza yardımcı olur. Bir ilişki içerisinde karşı tarafı sürekli

sorgulamak ve kontrol altında tutmaya çalışmak ilişkinin zedelenmesine yol açabilir. Sınırlara saygı

göstermek, ilişkilerdeki anlayış ve güven duygusunu destekleyebilir.

Geleceğe Odaklanmak: Bazen güven sorunları bizim dışımızda gelişen olaylardan değil de kendi

içimizde yaşadığımız korku ve kaygılardan kaynaklanıyor olabilir. Geçmişte yaşadığımız küçük ihmaller,

ailemiz veya arkadaşlarımızla yaşadığımız iletişim eksiklikleri bizde hayal kırıklıkları ve güven eksikliği

yaratmış olabilir. Erken yaşlarda aileden görmüş ve öğrenmiş olduğumuz yanlış ilişki modellerinin

benzerini yetişkinliğimizde de uyguluyor olabiliriz. Zaman zaman da bu nedenle yeni insanlara ve yeni

ilişkilere güven duymakta zorlanıyor ve kendi kendimizi sabote ediyor olabiliriz. Diğer insanların

eylemlerinde kuşkulu bir yan olduğunu gösterecek herhangi bir kanıtımız olmasa bile niyetlerinden

şüphe duyuyor olabiliriz. Örneğin, bize yardım etmeye çalışan bir kişinin bizden karşılığında mutlaka

bir çıkarı olduğunu düşünüyor olabiliriz. Her zaman en kötüsünü varsaymak ve yaşadığımız

güvensizliği karşımızdaki kişinin özelliklerine bağlamak yerine bunu olaya özgü bir özellik olarak

bakmak kendimizde ve ilişkilerimizde güven oluşturmamıza yardımcı olabilir. Geçmişte yaşananları

sürekli gündeme getirmek yerine geçmiş deneyimlerimizden sıyrılmaya çalışarak yeni ilişkiye bir şans

vermek ilişkilerimizi iyileştirmemizi sağlayabilir.

Profesyonel Destek Almak: Güven, ilişkilerde kıymetli ve korunması gereken bir değerdir. Kendi

başınıza güven duygusunu oluşturmakta zorlanıyorsanız, profesyonel destek de güven sorunlarınızın

üstesinden gelmek için yardımcı olabilir. Doğru yöntemler ve danışman önerileriyle güven kaybınız

onarılabilir. Danışmanınız ile kurduğunuz iyileştirici ilişki, diğer insanlara nasıl güveneceğinizi

öğrenmek için güçlü bir araç olabilir. Deneyimli bir ruh sağlığı uzmanıyla çalışarak, neden güvenle

mücadele ettiğiniz hakkında daha fazla bilgi edinebilir ve ilişkilerinizde güveni yeniden oluşturmaya

başlamanıza yardımcı olacak yeni başa çıkma becerileri kazanabilirsiniz.