Oyun Bağımlılığı: Ebeveyn ve Genç Rehberi

Video Oyunu Bağımlılığı

Video oyunu bağımlılığı, video oyunlarının kişinin hayatının diğer alanlarında sorunlara neden olacak şekilde zorlayıcı veya kontrolsüz kullanımıdır. Genellikle bir bilgisayar bağımlılığı veya internet bağımlılığı biçimi olarak kabul edilen video oyunu bağımlılığı, video oyunları daha yaygın hale geldiğinden ve genellikle çocukları hedef aldığından ebeveynler için artan bir endişe kaynağı olmaya devam etmektedir.

Video oyunları arasında bilgisayar oyunları, konsol oyunları ve hatta cep telefonu oyunları bulunur.

Video Oyunu Bağımlılığı Belirtileri

Bu konuda yapılan araştırmalar, video oyuncularının %16'sının bağımlılık kriterlerini karşıladığını göstermiştir.

Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi, oyun bağımlılığı olasılığını düşünürken, sadece oyun oynamak için harcanan zamanın miktarını değil, aynı zamanda bireye hizmet ettiği işlevi de dikkate almak önemlidir. Çeşitli eğlence etkinliklerinden biri olan video oyunu oynamak zararlı olmayabilir veya bir bağımlılığı göstermeyebilir.

Oyun oynamak bağımlılık boyutuna ulaştığında, kişi yaşamla başa çıkmanın ana yolu olarak oyunu kullanmaktadır ve bunun sonucunda yaşamın diğer önemli alanlarını ihmal eder veya kesintiye uğratır. Bu kesintiye uğrayan alanlar aile ilişkileri, arkadaş ilişkileri, romantik ilişkiler, iş veya okul olabilir. Bu alanlardaki ilişkilerde ciddi oranda bozulmalar baş gösterebilir. Hatta kişi fiziksel ihtiyaçlarını (uyku, yemek vb.) ve öz bakımını dahi aksatabilmektedir. 

Oyun, günün büyük bir bölümünü kaplamakta ve oyundan uzak kaldığı zamanlarda yoğun bir anksiyete yaşamaktadır. Bu anksiyete ile baş etmek için ise tekrar oyun oynama davranışını sergiler.

Oyun oynamadığı zamanlarda bile oyun ile ilgili düşünceler ile çokça meşgul olmaktadır. 

Video oyunu bağımlılığı veya video oyunu aşırı kullanımı en yaygın olarak kalıcı çok oyunculu oyun evreninin veya online oyunların oyuncularında görülür. Bu oyunlar, oyuncular için pek çok çekicilik barındırır. (Pubg, CsGO, Dota, Lol, Valorant, Fortnite gibi oyunlar)

Sonuç olarak, bu oyunları oynayan ve bağımlılık kriterlerini karşılayan bireyler; sosyal ilişkiler, fiziksel sağlık, uyku alışkanlıkları ve akademik performans alanlarında daha büyük olumsuz etkilere sahip olma eğilimindedirler.

Video Oyunlarının Zararlı Etkileri

Bağımlılığın yanı sıra, aşağıdaki zararlı etkilerin video oyunu kullanımıyla ilişkili olduğu söylenebilir:

Özellikle 10 yaşın altındaki çocuklarda artan saldırgan düşünceler ve saldırgan davranışlar.

Uzun süreler, masa başında oturmaktan kaynaklı kas iskelet sistemi bozuklukları

Azalmış sosyal etkileşim ve toplum yanlısı (işbirlikçi) davranışlar.

Video oyunlarına bağımlı olan kişilerle yapılan araştırmalar, video oyunu bağımlılığı olmayan kişilere kıyasla, daha zayıf dürtü kontrolü dahil olmak üzere daha zayıf zihinsel sağlık ve bilişsel işlevlere sahip olduklarını göstermektedir.

Video oyunlarına bağımlı olan kişiler ayrıca artan depresyon ve kaygı dahil olmak üzere artan duygusal zorluklar yaşarlar, sosyal olarak daha izole hissettiklerini bildirirler. 

İnternet pornografisi kullanımıyla ilgili sorunlar yaşama olasılıkları daha yüksektir.

Video Oyunu Bağımlılığı Terapisi

Oyun bağımlılığı terapisinde, birçok yöntem kullanılmasına karşın %100 çözüm sunan bir yöntem yoktur. Bunun en önemli sebebi diğer tüm bağımlılıklar ve psikopatolojilerde olduğu gibi kişinin bırakma motivasyonudur. Kişinin terapiye gelme ve bırakma motivasyonu terapinin başarısında önemli faktörlerden biridir. Sıklıkla kullanılan yöntemler arasında, bilişsel davranışçı terapiler, davranışçı terapiler, duygu odaklı terapiler yer almaktadır. Ancak en sık uygulanan ve daha tutarlı sonuçlar veren yöntem bilişsel davranışçı terapidir. Bilişsel davranışçıya ek olarak aile danışmanlığı ve gerekiyorsa eğitim ve kariyer danışmanlığı ile de diğer alanların desteklenmesi büyük önem arz etmektedir.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi, bağımlı oyuncunun, oyuna yönelik dürtüleri tetikleyebilecek ruh hallerini, duyguları ve düşünceleri yönetmenin daha uyumlu yollarını bulmasına yardımcı olmayı hedeflemektedir.